Nội dung phim
Jarhead cũng là một bộ phim chiến tranh như mọi bộ phim chiến tranh khác, nhưng khác hẳn với mọi bộ phim chiến tranh khác đó, Jarhead là câu chuyện thật về một người lính Mỹ. Jarhead không phải là câu chuyện kể về "chúng tôi đã chiến đấu ra sao", mà là "chúng tôi đã không chiến đấu ra sao". Jarhead không có nhiều cảnh action, không có nhiều cảnh giao chiến. Nói đúng ra, Jarhead là một bộ phim về chiến tranh không action, không giao chiến và cảm giác của người trong cuộc trong cuộc chiến ấy.
Jarhead, nếu bạn không biết, có nghĩa lóng là US. Marine. Swoff, khi bị hỏi tại sao lại gia nhập Jarhead, đã trả lời "Tôi bị lạc trên đường đến College". Một cảnh sau đó của bộ phim, Swoff được phỏng vấn và được đưa ra vài gợi ý cho "Tại sao anh lại vào quân ngũ?", Swoff sau một khoảng im lặng, nhìn thẳng vào ống kính và nói "Tôi 20 tuổi, và tôi đã ngu xuẩn ký giấy nhập ngũ". Có lẽ như gia nhập quân ngũ là quyết định sai lầm của Swoff. Có lẽ Swoff nghĩ gia nhập quân ngũ là để chiến đấu cho tổ quốc. "Welcome the the su*k".
Chiến tranh là trò chơi của chính trị. George Bush và Saddam Hussein đấu khẩu nhưng chẳng ai trong số họ dùng đến súng đạn. Đánh nhau không phải việc của họ. Đó là việc của người lính. Anh được phát cho một khẩu súng và "bên kia" cũng thế. Bây giờ vấn đề là anh có muốn sống hay không. Dẹp chính trị sang một bên, đây là lúc bạn bảo vệ sinh mạng của bạn, không phải chiến đấu vì quốc gia hay cái gì đó cao cả như thế. Bắn người trước mặt để bảo vệ mình. Chính vì thế mà bộ phim đưa ra thông điệp rất rõ ràng: Làm người lính- là làm việc. Làm xong việc, đi về. Và cũng như mọi việc khác, bạn phải yêu công việc bạn đang làm. Đó là mẫu người của Sykes, cấp trên của Swoff.
Và chiến tranh vùng vịnh nổ ra, chiến dịch "Lá chắn sa mạc" bắt đầu bằng việc đưa Swoff và đồng đội đến Ảrập Saudi. Swoff và đồng đội được đưa đến sa mạc sau khi được cho xem một bộ phim tư liệu có cảnh người Mỹ nã súng và bom vào quân đội Việt Nam. Toàn bộ bị kích động mạnh mẽ và bắt đầu gào rú trước khi họ được báo là sẽ "được" chiến đấu. Mục đích của cuộc chiến: chính quyền cho là để bảo vệ "Arập Saudi" nhưng Sykes nhanh chóng khẳng định mục đích chính là bảo vệ những giếng dầu: "quên chính trị đi, chúng ta đang ở đây, không phải họ". Người ta ước đoán rằng sẽ có khoảng 70 ngàn người sẽ chết trong ngày đầu tiên. Toàn bộ đội quân bị kích động mạnh mẽ. Và...
Chiến tranh chưa diễn ra. Người Iraq vẫn chưa có động thái nào là sẽ tiến vào Ảrập Saudi như dự kiến. Swoff và đồng đội bắt đầu chờ đợi. Họ tập luyện, uống nước, ngủ, xem TV, đọc thư và gửi thư về nhà, giết thời gian bằng đủ mọi chuyện từ masturbate cho đến đá bọ cạp, và lại chờ đợi, tập luyện,... Họ nhận được thư từ gia đình, bạn gái có người tình khác, vợ ngoại tình. Swoff bắt đầu thay đổi mục đích. Anh ta muốn kết thúc sớm để trở về với bạn gái của mình. Người ta bắt đầu nói về kế hoạch sau cuộc chiến, món ăn đầu tiên sẽ ăn khi trở về nhà... Nhưng họ vẫn phải chờ đợi. Cuộc chiến vẫn chưa diễn ra. Số lượng người tình/vợ phản bội tăng dần. Một cái "Wall of Shame" được dựng lên để dán hình những kẻ phản bội.
Họ tuần tiễu, bắn vào sa mạc, ném lựu đạn vào những bãi cát trống rỗng. Cho đến một hôm, trong khi đang đi tuần, đội của Swoff nghe có tiếng súng nổ. Họ bắt gặp vài người khả nghi. Súng đã sẵn sáng, đội hình đã chuẩn bị. Sau khi cẩn thận trao đổi với những người khả nghi, Swoff quay về với câu trả lời "ai đó bắn chết lạc đà của họ". Chưa đủ nguyên nhân để bắt đầu chiến tranh.
Nhưng cuối cùng thì chiến tranh cũng diễn ra. Swoff và đồng đội bắt đầu hành quân, và có dịp bò trườn qua chiến tuyến. Nhưng trong một cuộc chiến như thế này, người lính không còn đóng vai chính nữa, thay vào đó là các thiết bị quân sự tối tân và thủ đoạn chính trị khác. Họ chỉ mất vài phút để chiếm được vùng đất mà trong các cuộc chiến trước đó phải mất vài tháng.
Trong đoạn cuối của bộ phim, Swoff bị cấp trên ra lệnh không được bắn một chỉ huy Iraq trong tầm ngắm của mình, vì có thể tạo chú ý cho kế hoạch không kích sau đó. Troy, đồng đội của Swoff, nổi điên lên "Let him take the shot". "Phải cho chúng tôi bắn để chúng tôi có thể quên đi 6 tháng chờ đợi, quên đi thời gian tập luyện tàn bạo mà bạn bè chúng tôi đã phải đổ máu, quên đi cảnh tượng địa ngục mà chúng tôi đã phải thấy,... phải cho chúng tôi... bắn".
Và chiến tranh kết thúc nhanh chóng. "4 ngày, 4 giờ và 1 phút", đó là cuộc chiến của Swoff trong chiến dịch "Bão táp sa mạc" chỉ diễn ra trong khoảng thời gian ngắn ngủi đó. "Và tôi chưa bắn viên đạn nào cả".
Đây là một câu chuyện có thật. Tôi chưa đọc qua cuốn tự truyện mà Jarhead được làm theo, nhưng nghe phong phanh là phim làm khá gần với nguyên bản. Nếu như vậy thì sự thật có lẽ quá với những gì ta gần tưởng tượng về cuộc sống của người lính Mỹ trong quân ngũ (vì một cảnh đầu phim khá sốc). Tôi có đọc một bài báo trong đó người ta phỏng vấn nhân vật Swoff thật ngoài đời. Người ta hỏi ông ta: "Ông có ủng hộ quân đội ko?" Ông ta trả lời rằng câu hỏi này quá chung chung để trả lời yes hay no. Người ta lại hỏi tiếp: "Ông có ủng hộ chiến tranh ko?". Ông ta càng không trả lời rõ ràng hơn. Bộ phim cũng mang một tinh thần như vậy. Jarhead không phải hoàn toàn là phim chống chiến tranh, nhưng cũng không phải là phim ủng hộ chiến tranh nốt.
Đây có lẽ là một bộ phim được nhét vào dạng "phim khó coi" vì một đề tài lạ và khó nhai. Không hề có người hùng, rất ít hành động, và một ít nụ cười chua chát, đây là một bộ phim của Sam Mendes, đạo diễn của American Beauty. Chẳng có gì diễn ra nhiều trong bộ phim này, cũng như cuộc chiến mà nó miêu tả. Nhưng tương tự như ý tưởng trong American Beauty, Jarhead thuật lại một góc nhìn cực nhỏ trong một không gian lớn. Cũng chẳng có gì nhiều để nói về những thứ khác. Về diễn viên, Jake Gyllenhaal và Jamie Foxx diễn xuất tuyệt vời. Về quay phim, hình ảnh những mỏ dầu cháy biến sa mạc ban ngày thành địa ngục đỏ là hình ảnh ấn tượng nhất trong một bộ phim "người thật việc thật" tôi từng được xem trong năm nay. Âm thanh, xem trailer và bạn sẽ biết. Không biết có thể xếp Jarhead vào dạng phim nghệ thuật được không, nhưng có vài thứ đáng được đề cử Oscar năm nay.
Jarhead không phải là một bộ phim giải trí, vì vậy nếu bạn chỉ trích rằng nó thiếu nội dung và hành động, bạn đã xem nhầm phim. Nếu bạn cảm thấy bạn hiểu được nhân vật chính của bộ phim sau khi xem, bạn đã chọn đúng phim. Jarhead hẳn nhiên không phải là bộ phim tôi thích nhất năm nay, nhưng nó là bộ phim đáng nhớ nhất.
Phim chiến tranh nào cũng giống nhau. Nhưng điều đó không áp dụng được với Jarhead.
Jarhead, nếu bạn không biết, có nghĩa lóng là US. Marine. Swoff, khi bị hỏi tại sao lại gia nhập Jarhead, đã trả lời "Tôi bị lạc trên đường đến College". Một cảnh sau đó của bộ phim, Swoff được phỏng vấn và được đưa ra vài gợi ý cho "Tại sao anh lại vào quân ngũ?", Swoff sau một khoảng im lặng, nhìn thẳng vào ống kính và nói "Tôi 20 tuổi, và tôi đã ngu xuẩn ký giấy nhập ngũ". Có lẽ như gia nhập quân ngũ là quyết định sai lầm của Swoff. Có lẽ Swoff nghĩ gia nhập quân ngũ là để chiến đấu cho tổ quốc. "Welcome the the su*k".
Chiến tranh là trò chơi của chính trị. George Bush và Saddam Hussein đấu khẩu nhưng chẳng ai trong số họ dùng đến súng đạn. Đánh nhau không phải việc của họ. Đó là việc của người lính. Anh được phát cho một khẩu súng và "bên kia" cũng thế. Bây giờ vấn đề là anh có muốn sống hay không. Dẹp chính trị sang một bên, đây là lúc bạn bảo vệ sinh mạng của bạn, không phải chiến đấu vì quốc gia hay cái gì đó cao cả như thế. Bắn người trước mặt để bảo vệ mình. Chính vì thế mà bộ phim đưa ra thông điệp rất rõ ràng: Làm người lính- là làm việc. Làm xong việc, đi về. Và cũng như mọi việc khác, bạn phải yêu công việc bạn đang làm. Đó là mẫu người của Sykes, cấp trên của Swoff.
Và chiến tranh vùng vịnh nổ ra, chiến dịch "Lá chắn sa mạc" bắt đầu bằng việc đưa Swoff và đồng đội đến Ảrập Saudi. Swoff và đồng đội được đưa đến sa mạc sau khi được cho xem một bộ phim tư liệu có cảnh người Mỹ nã súng và bom vào quân đội Việt Nam. Toàn bộ bị kích động mạnh mẽ và bắt đầu gào rú trước khi họ được báo là sẽ "được" chiến đấu. Mục đích của cuộc chiến: chính quyền cho là để bảo vệ "Arập Saudi" nhưng Sykes nhanh chóng khẳng định mục đích chính là bảo vệ những giếng dầu: "quên chính trị đi, chúng ta đang ở đây, không phải họ". Người ta ước đoán rằng sẽ có khoảng 70 ngàn người sẽ chết trong ngày đầu tiên. Toàn bộ đội quân bị kích động mạnh mẽ. Và...
Chiến tranh chưa diễn ra. Người Iraq vẫn chưa có động thái nào là sẽ tiến vào Ảrập Saudi như dự kiến. Swoff và đồng đội bắt đầu chờ đợi. Họ tập luyện, uống nước, ngủ, xem TV, đọc thư và gửi thư về nhà, giết thời gian bằng đủ mọi chuyện từ masturbate cho đến đá bọ cạp, và lại chờ đợi, tập luyện,... Họ nhận được thư từ gia đình, bạn gái có người tình khác, vợ ngoại tình. Swoff bắt đầu thay đổi mục đích. Anh ta muốn kết thúc sớm để trở về với bạn gái của mình. Người ta bắt đầu nói về kế hoạch sau cuộc chiến, món ăn đầu tiên sẽ ăn khi trở về nhà... Nhưng họ vẫn phải chờ đợi. Cuộc chiến vẫn chưa diễn ra. Số lượng người tình/vợ phản bội tăng dần. Một cái "Wall of Shame" được dựng lên để dán hình những kẻ phản bội.
Họ tuần tiễu, bắn vào sa mạc, ném lựu đạn vào những bãi cát trống rỗng. Cho đến một hôm, trong khi đang đi tuần, đội của Swoff nghe có tiếng súng nổ. Họ bắt gặp vài người khả nghi. Súng đã sẵn sáng, đội hình đã chuẩn bị. Sau khi cẩn thận trao đổi với những người khả nghi, Swoff quay về với câu trả lời "ai đó bắn chết lạc đà của họ". Chưa đủ nguyên nhân để bắt đầu chiến tranh.
Nhưng cuối cùng thì chiến tranh cũng diễn ra. Swoff và đồng đội bắt đầu hành quân, và có dịp bò trườn qua chiến tuyến. Nhưng trong một cuộc chiến như thế này, người lính không còn đóng vai chính nữa, thay vào đó là các thiết bị quân sự tối tân và thủ đoạn chính trị khác. Họ chỉ mất vài phút để chiếm được vùng đất mà trong các cuộc chiến trước đó phải mất vài tháng.
Trong đoạn cuối của bộ phim, Swoff bị cấp trên ra lệnh không được bắn một chỉ huy Iraq trong tầm ngắm của mình, vì có thể tạo chú ý cho kế hoạch không kích sau đó. Troy, đồng đội của Swoff, nổi điên lên "Let him take the shot". "Phải cho chúng tôi bắn để chúng tôi có thể quên đi 6 tháng chờ đợi, quên đi thời gian tập luyện tàn bạo mà bạn bè chúng tôi đã phải đổ máu, quên đi cảnh tượng địa ngục mà chúng tôi đã phải thấy,... phải cho chúng tôi... bắn".
Và chiến tranh kết thúc nhanh chóng. "4 ngày, 4 giờ và 1 phút", đó là cuộc chiến của Swoff trong chiến dịch "Bão táp sa mạc" chỉ diễn ra trong khoảng thời gian ngắn ngủi đó. "Và tôi chưa bắn viên đạn nào cả".
Đây là một câu chuyện có thật. Tôi chưa đọc qua cuốn tự truyện mà Jarhead được làm theo, nhưng nghe phong phanh là phim làm khá gần với nguyên bản. Nếu như vậy thì sự thật có lẽ quá với những gì ta gần tưởng tượng về cuộc sống của người lính Mỹ trong quân ngũ (vì một cảnh đầu phim khá sốc). Tôi có đọc một bài báo trong đó người ta phỏng vấn nhân vật Swoff thật ngoài đời. Người ta hỏi ông ta: "Ông có ủng hộ quân đội ko?" Ông ta trả lời rằng câu hỏi này quá chung chung để trả lời yes hay no. Người ta lại hỏi tiếp: "Ông có ủng hộ chiến tranh ko?". Ông ta càng không trả lời rõ ràng hơn. Bộ phim cũng mang một tinh thần như vậy. Jarhead không phải hoàn toàn là phim chống chiến tranh, nhưng cũng không phải là phim ủng hộ chiến tranh nốt.
Đây có lẽ là một bộ phim được nhét vào dạng "phim khó coi" vì một đề tài lạ và khó nhai. Không hề có người hùng, rất ít hành động, và một ít nụ cười chua chát, đây là một bộ phim của Sam Mendes, đạo diễn của American Beauty. Chẳng có gì diễn ra nhiều trong bộ phim này, cũng như cuộc chiến mà nó miêu tả. Nhưng tương tự như ý tưởng trong American Beauty, Jarhead thuật lại một góc nhìn cực nhỏ trong một không gian lớn. Cũng chẳng có gì nhiều để nói về những thứ khác. Về diễn viên, Jake Gyllenhaal và Jamie Foxx diễn xuất tuyệt vời. Về quay phim, hình ảnh những mỏ dầu cháy biến sa mạc ban ngày thành địa ngục đỏ là hình ảnh ấn tượng nhất trong một bộ phim "người thật việc thật" tôi từng được xem trong năm nay. Âm thanh, xem trailer và bạn sẽ biết. Không biết có thể xếp Jarhead vào dạng phim nghệ thuật được không, nhưng có vài thứ đáng được đề cử Oscar năm nay.
Jarhead không phải là một bộ phim giải trí, vì vậy nếu bạn chỉ trích rằng nó thiếu nội dung và hành động, bạn đã xem nhầm phim. Nếu bạn cảm thấy bạn hiểu được nhân vật chính của bộ phim sau khi xem, bạn đã chọn đúng phim. Jarhead hẳn nhiên không phải là bộ phim tôi thích nhất năm nay, nhưng nó là bộ phim đáng nhớ nhất.
Phim chiến tranh nào cũng giống nhau. Nhưng điều đó không áp dụng được với Jarhead.